نهضت های اسلامی

بسم الله الرحمن الرحیم

کتاب «بررسی اجمالی نهضت های اسلامی در صد سال اخیر» نوشته متفکر شهید «مرتضی مطهری»

بعد از کتاب قبلی که اون هم مال شهید مطهری بود و به نظرم کتاب خوبی نبود، این کتاب رو که اتفاقا یک کتاب قدیمی اه خوندم و بسییییار کتاب خوبی بود به نظرم. یک کتاب فوق العاده که مجددا شهید مطهری رو به صدر جدول برگردوند :)

یک کتاب 100 صفحه ای و قابل حمل، که البته جلد اونیکه من دارم با این عکس فرق می کنه و سن خود کتاب هم از من بیشتره. کتاب سال 1367 چاپ یازدهم اش شده بوده. قیمتش هم 150 ریال.

همون طور که از اسم کتاب بر می آد، هدف بررسی نهضتهای اسلامی اخیر بوده و هدف هم بررسی اون ها و نهایتا رسیدن به اینکه نهضت اسلامی ای که در ایران راه افتاده به کدوم سمت می خواد بره و چه ویژگی هایی باید داشته باشه. البته کتاب قبل از انقلاب نوشته شده حدودا 40 سال قبل و لذا در بحبوحه انقلاب بوده (حدودا سال 1355 میشه).

کتاب مطابق همین توضیحی که دادم دو فصل مجزا هم داره: در بخش اول در مورد نهضهت های اسلامی این قرن که شروعش با سید جمال الدین اسدآبادی بوده و بعد چند نفری که ادامه دادندش صحبت کرده و ویژگی ها و تفاوت های شیعه و سنی در این موضوع رو بحث کرده. بخش دوم به صورت خاص به نهضت اسلامی در ایران که به رهبری امام بوده پرداخته.

یک موضوع جالب تفاوت شیعه و سنی بود که بر اساس حرکت سید جمال اون رو شرح داد: در نگاه شیعه روحانیت از حاکمیت مستقل اه و لذا مردم به روحانیت اعتماد کامل دارند و سید هم مثل قضیه توتون و تنباکو وقتی می خواد کاری کنه می ره سراغ مراجع شیعه. اما وقتی در مصر می خواد مردم رو از خواب بیدار کنه، چون در مذهب اهل سنت هرکی رفت بالای مسند حکومت نمیشه بهش ایراد گرفت و علما هم ازش حمایت می کنند، لذا مستقیما با خود مردم صحبت می کرده.

به عنوان یک حاشیه این رو هم این جا یادداشت کنم که شناخت شخصیت سید جمال اگر بیشتر از شناخت امام موسی صدر اهمیت نداشته باشه کمتر هم نداره (البته برای افرادی که دنبال اصلاح اجتماع هستند). واقعا یک مجاهد مبارز بی نظیر بوده خصوصا در زمانی که همه در خفقان بودند و ایشون علم مبارزه رو بلند کرده!

چند تا از بخش های دیگه کتاب هم برام جالب بود که در ادامه می نویسم:

در مورد تساوی در جامعه اسلامی:

جامعه بی طبقه اسلامی یعنی جامعه بی تبعیض ... مدینه فاضله اسلامی مدینه ضد تبعیض است نه ضد تفاوت. جامعه اسلامی جامعه تساویها ... است اما نه تساوی منفی، بلکه تساوی مثبت. تساوی منفی یعنی به حساب نیاوردن امتیازات طبیعی افراد و سلب امتیازات اکتسابی آنها برای برقراری برابری؛ تساوی مثبت یعنی ایجاد امکانات مساوی برای عموم و تعلق مکتسبات هر فرد به خودش و سلب امتیازات موهوم و ظالمانه... جامعه اسلام جامعه طبیعی است نه جامعه تبعیضی و نه جامعه تساوی منفی. تز اسلام «کار به قدر استعداد و استحقاق به قدر کار» است.

در مورد اهمیت محتوی دین و عزاداری برای امام حسین:

اما تدریجا روح و فلسفه این دستور فراموش می شود و محتوای این ظرف بیرون می ریزد...مردمی دور هم جمع می شوند و به مراسم عزاداری مشغول می شوند بدون اینکه نمایانگر یک جهتگیری خاص اجتماعی باشد...فقط برای کسب ثواب (که البته دیگر ثوابی هم در کار نخواهد بود) مراسمی را مجرد از وظائف اجتماعی و بی رابطه با حسینهای زمان و بی رابطه با یزیدها و عبیدالله های زمان بپا دارند...در چنین مراسمی نه تنها تباکی اثر ندارد، اگر یک من اشک هم نثار کنیم به جائی بر نمی خورد.

در توصیف امام به عنوان رهبر نهضت:

و اما آن یار سفر برده که صدها قاقله دل همره او است، نام او یاد او شنیدن سخنان او ... (5 خط توصیف) ... جان جانان، قهرمان قهرمانان نور چشم و عزیز روح ملت ایران، استاد عالیقدر و بزرگوار ما حضرت آیه الله العظمی خمینی ادام الله ظلاله، حسنه ای است که خداوند به قرن ما و روزگار ما عنایت فرموده...

در مورد مبارزه با نفوذ اندیشه های بیگانه:

راه مبارزه این خطر تجریم و منع نیست. مگر می شود تشنگانی را که برای جرعه ای آب له له می زنند از نوشیدن آب موجود به عذر اینکه آلود است منع کرد؟!

و بسیاری مطالب مفید دیگه که باعث میشه واقعا توصیه کنم بخونیدش این کتاب رو.